مبردها و روغن ها : در یک سیستم تبرید همانند بسیاري از سیستم ها که در آنها قطعات متحرکی وجود دارد از روغن نیز استفاده می شود. از این روغن ، جهت روغن کاري قطعات متحرك مانند قطعات داخلی متحرك کمپرسور و یا شیرهاي فشارشکن ترموستاتیک (Thermo Expansion Valves) استفاده می گردد.
اواپراتورهاي نوع DX – Direct Expansion سیکل تبرید باید بگونه اي طراحی شوند که اطمینان داشته باشیم روغن اختلاط یافته در مبرد سیکل تبرید را طی می کند و به محفظه روغن جا گرفته در زیر کمپرسور باز می گردد و در محلی از سیکل به تله نمی افتد.
در اواپراتورهاي از نوع مایع شناور (Flooded) روغن اختلاط یافته در مبرد در اواپراتور بسادگی به تله افتاده و در آن جمع می گردد و بطور معمول سیستم بازگشت روغن از اواپرتور به محفظه روغن کمپرسور وجود دارد.
مهمترین عواملی که باعث می شود روغن اختلاط یافته در مبرد سیکل تبرید را طی کرده و به محفظه روغن کمپرسور بازگردد ، هندسه لوله کشی، هندسه اجزاي سیستم و سرعت گذر مبرد از لوله ها می باشد که این عوامل بر میزان قابلیت اختلاط و حل شدن روغن در مبرد ارجعیت دارند.
انواع روغن هاي بکار رفته (در کمپرسور) سیکل هاي تبرید عبارتند از :
۱ . Mineral – MO
۲ . Polyol Ester – POE
۳ . Alkylbenzene – AB
۴ . Polyalkylene Glycol – PAG
۵ . Poly Alpha Olefin – PAO
۶ . Polyvinyl Ether – PVE
دو نوع اول یعنی روغن هاي POE و MO از شایعترین نوع روغن مورد استفاده در بازار و صنعت تبرید ایران می باشند . روغن هاي MO (معدنی) از نفت خام و روغن هاي POE موادي مصنوعی هستند که از الکل بدست می آیند.
CFC ها معمولا با روغن هاي AB و MO بکار گرفته می شوند . کلر موجود در اینگونه مبردها باعث ایجاد اختلال و حل شدن مبرد در روغن شده و نیاز به هیچگونه ترکیب اضافی در روغن نیست.
HCFC ها معمولا هم با روغن هاي AB و MO و هم با روغن هاي POE بکارگرفته می شوند (هرچند قابلیت استفاده HCFC ها با روغن هاي POE توسط کمپانی هاي سازنده مبرد بطور یقین تایید نشده است)
HFC ها هم مبردهایی هستند که معمولا با روغن هاي از نوع POE مورد استفاده قرار می گیرند.
مبرد R134a :
R134a مبردي است که از خانواده HFC ها بوده ، ولیکن علاوه بر POE ها ، قابلیت حلالیت خوبی در روغن هاي نوع PAG نیز از خود نشان می دهد.
توجه کنید که استفاده همزمان دو نوع روغن POE و MO با هم در کمپرسور سیستم تبرید باعث ایجاد اختلال در انتقال حرارت دو جزء کندانسور و اواپراتور خواهد شد.
هنگام تعویض روغن کمپرسور یک سیستم تبرید از MO به AB ، باید حداقل در حدود ۵۰ الی ۸۰ درصد روغن MO قبلی از سیستم حذف گردد و هنگام تعویض روغن کمپرسور یک سیستم تبرید از MO یا AB به POE باید حداقل درحدود ۹۵ درصد روغن قبلی از سیستم حذف گردد.
روغن هاي نوع POE به شدت جاذب آب و رطوبت هستند و اگر رطوبت وارد سیستم تبرید شود خطر تشکیل اسید وجود دارد که این اسید ممکن است به کمپرسور و سایر قطعات سیستم صدمه وارد نماید.
قابلیت پاك کنندگی و تمیزکنندگی :
همچنین اینگونه روغن ها ظاهرا قابلیت پاك کنندگی و تمیزکنندگی نیز دارند که این نیز به نوعی می تواند موجب بروز مشکل در سیستم شود. بدین صورت که ، ذراتی که در این روغن حل نشده ولیکن از قطعات سیستم جداشده اند ممکن است در نازل Expansion Valve جمع گردیده و مانع از عبور مبرد مایع به درون اواپراتور گردند. البته این مشکلات با نصب فیلتر و درایر کافی در مسیر خط مایع سیستم قابل پیشگیري است.
در زیر مشخصات دو نوع روغن با برند Suniso و Shell ذکر گردیده است.
