تهویه مطبوع مهد کودک ها و مدارس ابتدایی

برای فراهم آوردن شرایط آسایش در مهد کودک ها و مدارس ابتدایی همانند دیگر ساختمان ها بایستی یک سیستم تهویه جامع سرمایشی و گرمایشی در نظر گرفته شود. در این متن ابتدا نیازهای اساسی این اماکن را بررسی کرده و سپس دستگاه های مناسب برای تهویه را معرفی می کنیم.

سیستم تهویه مطبوع در مهد کودک ها

معماری مهد کودک ها معمولا از ایده های مالک آن تبعیت می کند. این موضوع تا حدودی در مورد سیستم ها و تجهیزات تهویه مطبوع گرمایشی و سرمایشی نیز ممکن است صادق باشد. لازم است در تمام مهد کودک ها سیستم ها اقتصادی و آرام باشند و بهره برداری و نگهداری آنها به سهولت امکان پذیر گردد. کف ساختمان مهد کودک ها باید گرم و فاقد کوران باشد. این واقعیت را باید در نظر داشت که کودکان کوچکتر و بر روی کف در حال بازی هستند ولی مربیان آنها بزرگتر و در حال قدم زدن می باشند.

معمولا مهد کودک ها در تمام طول هفته از ساعت ۶ صبح تا ۷ بعد از ظهر باز هستند. این برنامه زمانی از ساعت کار والدین آنها تبعیت می کند. بنابرین سیستم های تهویه سرمایشی و گرمایشی در هر شبانه روز ۱۲ تا ۱۴ ساعت کار خواهند کرد و در شب یا تعطیلات آخر هفته باید خاموش و یا درجه حرارت آن تنظیم شود.

دریچه های تغذیه هوا باید به گونه ای قرار گیرند که درجه حرارت در نزدیک کف حدود ۲۴ درجه سانتی گراد و هیچ گونه کورانی وجود نداشته باشد. موقعیت دریچه های رفت و برگشت را چنان باید انتخاب کرد که امکان بسته شدن آنها در اثر قرار گرفتن مبلمان وجود نداشته باشد. به دلیل احتمال تماس کودکان با سطوح داغ نباید تجهیزات گرمایش را روی کف قرار داد. برای مثال مطابق شکل زیر ، فن کویل های سقفی سرمایشی گرمایشی ، این عمل را به خوبی انجام می دهند.

سیستم تهویه مطبوع در مدارس ابتدایی

این مدارس مشابه مهد کودک ها هستند ولی قسمت هایی چون سالن ورزشی و بوفه نیز در آنها وجود دارد. معمولا در پایان ساعت کار مدرسه ، تعداد افراد حاضر در این قسمت ها به حداکثر خواهد رسید. قله بار گرمایش در ابتدای روز و وقتی کلاس ها باز هستند و هوای تازه به درون ساختمان تغذیه می شود ، رخ خواهد داد. در کلاس های ابتدایی مکان های زیر یافت می شوند :

۱ . کلاس درس

هر کلاس درس باید دست کم دارای سیستم گرمایش و تامین هوای تازه باشد. در مناطق گرم و مرطوب ، در مدارسی که در تمام طول سال باز هستند باید تهویه مطبوع در نظر گرفته شود. در مناطق مرطوب و طی فصل تابستان که مدرسه تعطیل است ، باید با کاهش دادن رطوبت داخل ساختمان از رشد قارچ و کپک جلوگیری شود.

۲ . سالن ورزشی

سالن ورزشی ممکن است برای برگزاری انجمن ، فعالیت های دسته جمعی و یا سایر کاربری ها نیز استفاده شود. در هنگام انتخاب تجهیزات و تعیین ظرفیت قسمت های مختلف سیستم تهویه مطبوع باید چنین کاربری هایی را نیز مد نظر داشت. به نحوی که در هنگام بار جزئی بتوان از این تجهیزات و سیستم ها با کمترین هزینه ممکن بهره برداری کرد. سیستم کنترل تهویه سالن ورزشی باید مستقل و مختص به خود باشد.

۳ . قسمت اداری

چون قسمت اداری مدرسه پس از اتمام ساعات برگزاری کلاس ها هنوز فعالیت دارند ، باید سیستم کنترل اختصاصی داشته باشند. ضمنا به دلیل اینکه قبل از شروع فصل پاییز و باز شدن مدارس نیز قسمت های اداری فعالیت دارند ، حتی الامکان باید سیستم تهویه مطبوع آنها مستقل باشد.

۴ . کلاس علوم

بسیاری از مدارس ابتدایی دارای کلاس علوم هستند. اگر چه در این کلاس ها معمولا آزمایشات انجام نمی شود ولی نمایش آزمایش توسط معلم و یا نگهداری حیوانات در کلاس می تواند باعث تولید بو شود. در چنین مواردی لازم است کلاس علوم دارای سیستم هوادهی مناسب باشد و برای دفع بو از مکنده هایی که کلید خاموش و روشن کردن آنها در داخل کلاس است استفاده شود.

گزینش سیستم تهویه مناسب

مناسب ترین دستگاه های تهویه سرمایشی و گرمایشی برای استفاده در مدارس ابتدایی و مهد کودک ها عبارتند از :

۱ . سیستم موتورخانه ای بویلر (گرم کننده آب) و چیلر (سرد کننده آب) و پمپاژ آب گرم و سرد با لوله کشی به فن کویل های سقفی داخل ساختمان جهت گرمایش و سرمایش هوای دمیده شده توسط فن دستگاه های فن کویل سقفی. سیستم چیلر ، بویلر با فن کویل سقفی یکی از مناسب ترین سیستم ها برای مراکز آموزشی است.

۲ . سیستم GHP به همراه فن کویل های سقفی دستگاه مناسب دیگر برای سرمایش و گرمایش مهد کودک ها و مدارس ابتدایی به صورت مرکزی است. GHP دستگاهی دو کاره (هم گرم کننده و هم سرد کننده) است که با لوله کشی (از جنس مس) به فن کویل های داخل ساختمان متصل می شود و به جای ارسال آب سرد و گرم به فن کویل ها ، مبرد را به فن کویل ها ارسال می کند.

۳ . البته یک موضوع مهم در خرید سیستم مناسب ، مسئله قیمت اولیه دستگاه ها است که معمولا در ساختمان هایی که با کمبود بودجه مواجه هستند ، استقبال بیشتری از سیستم های ارزان قیمت تر به عمل می آید. مهمترین دستگاه های ارزان قیمت (نسبت به GHP و چیلر و فن کویل) دستگاه های ایرواشر و زنت هستند. دستگاه ایرواشر و زنت سیستم های سرمایشی و گرمایشی فاقد کمپرسور و کندانسور هستند و سرمایش بر پایه تبخیر آب (مثل کلر آبی ولی در مقیاسی بزرگتر و کارآمدتر) دارند. از این دو دستگاه فقط در مناطق با هوای مرطوب نمی توان استفاده نمود و دستگاه های مناسبی برای مناطق نیمه خشک و خشک (مناسب برای استفاده در اکثر شهرهای ایران) هستند.